Wilt u het defensiebeleid kennen met betrekking tot de integratie van civiele drones of heeft u vragen over de uitvoering ervan? Dan bent u bij ons aan het juiste adres.
Militaire geografische zones voor drones zijn bedoeld om aanvaringen met militaire vliegtuigen te voorkomen en de veiligheid van militaire installaties te waarborgen.
De voorwaarden voor toegang tot militaire geografische zones voor drones (tevens militaire geografische UAS zones genoemd) staan beschreven in het ministerieel besluit van 21 december 2020, alsook de gedefinieerde geografische zones voor drones en voorwaarden voor toegang tot deze zones.
Deze zones zijn alleen van toepassing als ze daadwerkelijk actief zijn. Sommige zijn inderdaad permanent actief, terwijl anderen enkel actief zijn volgens vaste schema's, of volgens variabele schema's die worden aangekondigd via berichten aan piloten (NOTAM). Informatie over deze perioden van activiteit is beschikbaar in het deel ENR 5 (onderdelen 5.1 en 5.2) van de Luchtvaartinformatiepublicatie.
Zij zijn zichtbaar en identificeerbaar op deze kaart. Hun toegangsvoorwaarden en eventuele aanvraagformulieren voor toegang, worden ook vermeld in deze link.
Ongeacht het type gebied zullen geen teledetectiemiddelen (camera of andere sensor) worden gebruikt in een militair domein zonder voorafgaande toestemming, via het bijbehorende aanvraagformulier, van de dienst Assistant Chief Of Staff-Integrated Security (ACOS-IS).
Militaire geografische UAS-zones die overeenkomen met gecontroleerd militair luchtruim (CTR's) zijn in de eerste plaats bedoeld om visuele of instrumentvluchten van of naar militaire luchtmachtbasissen te beschermen.
Wanneer deze gebieden effectief actief zijn, zijn enkel vluchten op meer dan 2 zeemijl (3700 meter) van het referentiepunt van het luchtvaartterrein en op een maximale hoogte van 10 meter toegestaan.
Van deze voorwaarden zal voorlopig niet worden afgeweken. Defensie ontwikkelt echter een concept om in de toekomst deze beperkingen te versoepelen en om toelating tot het luchtruim te verschaffen in coördinatie met de luchtverkeersleiding in de controletorens.
Militaire geografische zones voor drones die overeenkomen met ongecontroleerd militair luchtruim nemen (tijdelijk) beperkt of afgescheiden luchtruim, gevarenzones, militaire vliegvelden (soms gebruikt door burger vliegclubs), militaire domeinen en trainingsgebieden voor vluchten op lage hoogte over.
Zelfs actief, zijn al deze gebieden toegankelijk voor drones, gelet op:
Een gemeenschappelijk luchtruim echter met zeer verschillende vluchtkenmerken.
De kenmerken van vluchten op lage hoogte in trainingsgebieden (HTA en LFA) zijn bijzonder. Dit is de reden waarom de toelatingsvoorwaarden strikt en nauwkeurig beschreven zijn.
HTA, waarvan het bestaan historisch is, worden gebruikt door helikopterbemanningen die vliegen op zeer lage hoogte (vanaf de grond). De training die daar wordt gegeven bestaat uit het zo goed mogelijk volgen van het reliëf, om zich te positioneren ten opzichte van mogelijke troepen op de grond, om zich achter natuurlijke obstakels te verschuilen en eventueel om te landen om troepen te deponeren of op te halen.
Door deze lage evolutionaire hoogte en de onvoorspelbaarheid van trajecten is de kans op een ontmoeting met een drone groter dan in andere soorten luchtruim.
De dramatische gevolgen van een aanvaring met het roterende mechanisme van een helikopter kan u zich wellicht gemakkelijk inbeelden. Dit is de reden waarom, in de HTA, de volgende voorwaarden van toepassing zijn:
LFA's worden voornamelijk gebruikt door F16-piloten voor lage vliegtraining. (250 voet-76 meter / grond in het zuiden van het land en 10 voet-3 meter / boven het niveau van de Noordzee)
Tijdens deze trainingen kunnen de F16's een snelheid van bijna 800 km/u halen. Deze snelheid en de mogelijke gevolgen van een drone in de motor van een F16-vliegtuig, verklaren volgende voorwaarden:
Trainingsgebieden voor vluchten op lage hoogte (HTA en LFA) worden enkel gereserveerd wanneer dat nodig is, zowel in tijd als in ruimte.
Het gebruik ervan is echter afhankelijk van de weersomstandigheden, dit verklaart waarom hun activering daags voordien vanaf 16:00L wordt aangekondigd door NOTAM.
Gelieve de veelgestelde vragen te raadplegen voor meer informatie over deze activeringsperioden.
Defensie is zich terdege bewust van de impact van luchtruim voor vluchten op lage hoogte op de activiteiten van civiele drone-exploitanten en probeert het beste compromis te vinden tussen de veiligheid van de luchtvaart, de effectieve training van haar bemanningen en de ontwikkeling van de particuliere sector.
De positie van Defensie in de zoektocht naar compromissen, de reeds genomen en geplande maatregelen en oplossingen vindt u hier.
In dit hoofdstuk vindt u de door Defensie opgestelde documenten ten behoeve van de dronesector.
Sinds de activering van laagvliegzones vanaf 16:00L daags voordien wordt aangekondigd, heeft Defensie een intentieverklaring opgesteld met daarin de weekplanning van de trainingsgebieden voor helikopters en de planning met intensieve helikopter oefenperioden waarin de toelating beperkt wordt; deze documenten zullen de dronesector helpen om de planning van hun operaties te optimaliseren.
In dit hoofdstuk vindt u een lijst met relevante links en documenten die u zullen helpen bij het plannen van uw drone-operaties in het militaire luchtruim.
Als u wilt weten waar u met uw drone mag vliegen in het Belgische luchtruim, raden wij u aan om de website van Droneguide te raadplegen. U zal er informatie vinden over de voorwaarden die moeten worden nageleefd om de veiligheid in de lucht te garanderen, dit afhankelijk van de locatie van uw operatie en ongeacht het type drone.
Als u uw apparaat wilt gebruiken in een militair geografisch gebied voor drones (militaire UAS-geografische gebieden), raden we u aan het overeenkomstig hoofdstuk hierboven te raadplegen.
De activering van laagvliegzones wordt aangekondigd door NOTAM, de dag voor hun activering vanaf 16:00L.
Deze NOTAM's zijn te raadplegen op de operationele website van skeyes :
Op de dag zelf is er een tweede mogelijkheid om de kaart van Droneguide te raadplegen. Door op een plaats op de kaart te klikken, verschijnt er in een kolom aan de linkerkant een lijst met gebieden :
Sinds 28 oktober 2021 zijn alle militaire geografische UAS-zones geïntegreerd in de Drone Service Application (DSA) die door skeyes wordt gebruikt en door Skeydrone wordt ontwikkeld.
Wanneer een autorisatie van de SPACC vereist is omwille van de voorwaarden van de militaire geografische UAS-zone, moet u uw operatie minstens 8 werkdagen vooraf plannen met behulp van de DSA planner. Via deze tool ontvangt u instructies voor uw operatie.
Afhankelijk van het type geozone, moet u mogelijks uw start en landing melden met behulp van de DSA Fly module.
Voor uw vragen over het gebruik van de DSA-app kunt u terecht op de ondersteuningspagina die beschikbaar is op de Skeydrone-website.
Vanuit een strikt theoretisch oogpunt, als een gebied niet actief is, bestaat het niet en zijn de overeenkomstige toegangsvoorwaarden er bijgevolg niet op van toepassing. Het antwoord is dus ja, in overeenstemming met de Belgische regelgeving en deze van alle geografische UAS-zones.
Sommige militaire geografische UAS-zones hebben vaste voorwaarden waardoor aanvragen voor vrijstellingen niet mogelijk zijn. In dit geval is er geen aanspreekpunt beschikbaar. U moet daarom de vaste toegangsvoorwaarden respecteren of uw vlucht plannen buiten de perioden van activiteit van deze militaire geografische UAS-zone.
Voor nachtvluchttraining of om operationele redenen kunnen sommige militaire luchtzones 's avonds, op een feestdag of in het weekend worden geactiveerd.
Dat kan ook gebeuren wanneer buitenlandse bemanningen oefeningen houden in het Belgische luchtruim.
Geplande activatie is zichtbaar in de AIP en buitengewone activatie wordt aangekondigd via NOTAM.
De dag zelf zullen deze gebieden ook zichtbaar zijn op de Droneguide kaart.
De helikoptertrainingsgebieden (HTA) zijn ontworpen en gedimensioneerd om het terrein dat wordt gebruikt door grondtroepen en bepaalde geografische kenmerken (reliëf, natuurlijke of kunstmatige obstakels, oefengebieden, enz.) te schetsen. De helikopters die er gebruik van maken opereren met een snelheid van bijna 250 km/u.
Ongeacht het aantal beschikbare helikopters is de grootte van de zones daarom noodzakelijk in verhouding tot de snelheid van evolutie van de helikopter en om de toegevoegde waarde van training te behouden.
Piloten zijn zich echter terdege bewust van de beperkingen die door deze gebieden worden veroorzaakt op de "drone" -gemeenschap en streven ernaar om ze enkel te reserveren wanneer dat nodig is, zowel in tijd als in ruimte.
In de strikte zin van de regelgeving wordt de hoogte vanaf de grond (Above Ground Level – AGL) berekend in relatie tot de hoogte van het land. Daar het onmogelijk is om het verschil te zien tussen een kleine steengroeve, een grotere of een natuurlijke holte, moet de hoogte van 10 meter / 35 voet altijd worden berekend in relatie tot de hoogte van het terrein onder de huidige positie van de drone.
Defensie is vertegenwoordigd in Execom en in WG 1 tot 4 van de Belgian Civil Drone Council. Zij is ook vertegenwoordigd in het Belgisch Comité voor de Luchtvaartnavigatie (BELANC). Om ervoor te zorgen dat de voorstellen verenigbaar zijn met de belangen van alle actoren in de sector, vraagt Defensie om deze voorstellen via deze specifieke fora kenbaar te maken.
Voor praktische vragen raden wij u aan hier het online contactformulier in te vullen.